Ojczyzna pszenicy: skąd pochodzi pszenica na Ziemi
Pszenica od wielu stuleci determinuje bezpieczeństwo żywnościowe całych państw. Wciąż jest podstawowym pożywieniem milionów ludzi. Skąd wzięła się ta kultura i jak długo podbiła rynek żywności na naszej planecie? Przeczytaj o pochodzeniu pszenicy na Ziemi w naszym artykule.
Treść artykułu
Skąd pochodzi pszenica i skąd pochodzi
Historia pszenica pochodzi z regionu Bliskiego Wschodu znanego jako Żyzny Półksiężyc. Obejmuje współczesny Izrael, Irak, Palestynę, Syrię, Liban, Egipt, Jordanię, przedmieścia Turcji i Iranu. Było tam w 12 tys.pne. mi. prymitywni ludzie zaczęli jeść dziką roślinę, która stała się przodkiem współczesnej pszenicy.
Zboże dziko rosnące odpadło zaraz po dojrzewaniu, ponadto ziarno było słabo oczyszczone z łupiny, przez co jego obróbka była pracochłonna.
Starożytni rolnicy stopniowo oswajali kulturę, wybierając najlepsze nasiona. Najwcześniejsze znaleziska archeologiczne zbóż pochodzą z 10 tys.pne. mi. Zostały znalezione w górzystym regionie Karakadag w nowoczesnej południowo-wschodniej Turcji.
Z materiału archeologicznego pozostawionego przez koczowników w zachodniej Azji naukowcy dowiedzieli się, że ludzie, ucząc się używania zboża, stopniowo przechodzili od polowania na zwierzęta do zbierania nasion na żywność.
Odniesienie. Pszenica całkowicie zmieniła sposób życia prymitywnego człowieka, determinując przejście od polowania i zbieractwa do rolnictwa. Stało się to około 9 tysięcy lat temu i zostało nazwane rewolucją neolityczną.
Starożytni rolnicy suszyli, młócili zboże, gotowali na wolnym ogniu i gotowali płaskie ciasta. Początkowo ziarna jadano na surowo, po czym zaczęli mielić je kamieniami, otrzymując grubą mąkę, z której ugotowali rodzaj owsianki. Taki prymitywny rodzaj przetwarzania to prototyp robienie mąki i pieczenie chleba.
W swojej pierwotnej postaci chleb był zawiesiną półsurowych nasion. Takie ciastka można znaleźć wśród ludów Afryki i niektórych azjatyckich wiosek.
Przez stulecia rolnicy nadal pobierali próbki nasion ze swoich pól, które wykazywały najlepsze oznaki - łatwość zbierania, wydajność, odporność na warunki atmosferyczne, - i nowa pszenica zaczęła dominować.
Miękki
Centrum pochodzenia miękkie odmiany pszenica (Triticum aestivum) uważana jest za południową część współczesnej Turcji. Najwcześniejsze znaleziska pochodzą z 7 tys. Pne. mi. Ten rodzaj zbóż jest wynikiem zapylenia krzyżowego starożytnych form pszenicy i dzikich traw. Hybryda natychmiast pokazała się dobrze wydajnośćprzyciągnął uwagę wczesnych rolników.
Obecnie pszenica miękka stanowi ponad 90% światowych upraw.
Solidny
Region pochodzenia pszenicy durum (Triticum durum) nie jest dokładnie określony. Naukowcy nazywają swoją ojczyznę głównie regionem śródziemnomorskim, ponieważ to tutaj odkryto wyjątkową różnorodność jego odmian i odmian.
Wprowadzenie tego zboża do rolnictwa nastąpiło w 4–3 tys. Pne. mi. W światowej wielkości produkcji pszenicy udział odmian durum wynosi około 5%.
Wiosna i zima
Uprawy ozime i jare reprezentowane są przez odmiany miękkie i twarde.
Nasi przodkowie mieszkający w regionach o łagodnych zimach i wysokiej pokrywie śnieżnej odkryli zalety sadzenia pszenicy jesienią. Zaletą tej metody jest to, że wilgoć uzyskaną w wyniku topnienia śniegu można wykorzystać do wzrostu i osiągnąć wcześniejszy czas dojrzewania w porównaniu do sadzenia wiosennego.
Od wieków, stosując metody selekcji ludowej, hodowano odmiany zbóż ozimych, wybierano najbardziej mrozoodporne i wytrzymujące gwałtowną zmianę warunków atmosferycznych. Oto jak pszenica ozima.
Pierwsze doniesienie o uprawie zbóż ozimych w Rosji na Kaukazie pochodzi z połowy XIX wieku.Początkowo ze względu na niską odporność na mróz odmian ozimych w Rosji, jare formy pszenicy durum... Obecnie hodowano i uprawiano głównie odmiany zimowe.
Przed nadejściem zimy rośliny ozime mają czas na kiełkowanie i dobre zakorzenienie, a wraz z nadejściem wiosny kontynuują swój cykl życiowy, dojrzewając wcześniej niż uprawy wiosenne.
W regionach, w których uprawy ozime nie są uszkadzane przez mróz, są one zwykle preferowane jako znacznie bardziej produktywne.
W północno-wschodnich regionach Rosji przeważają uprawy odmian wiosennych.
Główne różnice między uprawami wiosennymi i ozimymi:
- Odmiany zimowe wysiewa się wczesną jesienią, odmiany wiosenne w połowie wiosny.
- Plony ozime są znacznie lepsze od upraw jarych, ale mają gorsze właściwości wypiekowe.
- Wiosna intensywniej pobiera składniki pokarmowe z gleby i jest odporna na susze.
- Uprawy ozime są odporne na nagłe zmiany warunków pogodowych, ale są bardziej wymagające pod względem jakości gleby.
Pszenica w Rosji
Słowianie, którzy od niepamiętnych czasów zamieszkiwali tereny współczesnej Rosji, zajmowali się głównie rolnictwem. Główne uprawiane rośliny to:
- pszenica - głównie na południu;
- żyto - na północy;
- jęczmień - na samej północy strefy rolniczej, w trudnych warunkach klimatycznych.
Kiedy zaczęły rosnąć
Pszenica pojawiła się w Rosji w V wieku pne. mi. To jedno z pierwszych zbóż uprawianych przez Indoeuropejczyków, w tym Słowian. Nasi przodkowie pożyczyli go od Gotów, którzy mieszkali na południu Europy Wschodniej. Słowo „chleb” pochodzi z języka gotyckiego Hlaifs.
Pszenica była jedną z pierwszych upraw uprawianych przez Słowian. Jest wspomniany w najwcześniejszych zapisach pisemnych. Ale żyto pojawiło się na naszych ziemiach dopiero w XI-XII wieku. Świadczą o tym zapisy kronikarza Nestora oraz materiały z wykopalisk archeologicznych w Nowogrodzie. Jednak ze względu na swoją odporność na niekorzystny klimat północy żyto bardzo szybko rozprzestrzeniło się na terenie dzisiejszej Rosji. Jednak w regionach południowych niezmiennie przeważała pszenica.
Jakie gatunki były uprawiane
Słowianie nie uprawiali pszenicy, do której jesteśmy dziś przyzwyczajeni. Zasiali jeden z jego starożytnych gatunków - orkisz. To półdzikie zboża, spokrewnione z pszenicą durum. Nazywa się to „dwuziarnistym”. Ziarno orkiszu pokryte jest kilkoma warstwami folii.
Częściej gotowano całe ziarna orkiszu, kruszone i mielone. Stąd pochodzi rosyjska nazwa „pszenica” - od starosłowiańskiego rdzenia * ršen - „pchnij”, „zgniataj”, „pocieraj”. To słowo jest często spotykane w starożytnych rosyjskich zapisach z XI wieku.
Obecnie na całym świecie odradza się zainteresowanie tą starożytną kulturą. Wysoka zawartość błonnika w połączeniu z niską zawartością glutenu sprawia, że prehistoryczna pszenica jest idealna do zdrowej i hipoalergicznej diety.
Rozpowszechnianie kultury w innych regionach
Rewolucja neolityczna szybko wypchnęła pszenicę poza ojczyznę.
Rozprzestrzenianie się uprawianych zbóż z regionu Żyznego Półksiężyca nastąpiło już 9 tys. Pne. e., kiedy pojawił się w regionie Morza Egejskiego.
Pszenica przybyła do Indii około 6 tysięcy lat pne. Pne, a do Etiopii, Półwyspu Iberyjskiego, Wysp Brytyjskich i Skandynawii - nie później niż 5 tys. Pne. mi.
W tym samym czasie roślina ta stała się znana w północnej Grecji, Macedonii i północnej Mezopotamii. Po około 1000 latach pszenica dotarła do Chin.
Na terenie dzisiejszej Europy Wschodniej pojawił się około 6 tys. mi.
Niektórzy naukowcy uważają, że udomowienie zboża miało miejsce w różnych regionach mniej więcej w tym samym czasie, ale fakty temu przeczą. Archeologiczne dowody na wczesne udomowienie nie występują nigdzie poza regionem Bliskiego Wschodu.
Na początku naszej ery kultura rozprzestrzeniła się w całej Azji i Afryce, aw okresie podbojów rzymskich zaczęła się rozwijać w różnych częściach Europy.
Na południu, a później w Ameryce Północnej, zboże sprowadzali europejscy koloniści w XVI-XVII wieku, a dopiero w XVIII-XIX wieku - do Kanady i Australii. W ten sposób pszenica rozprzestrzeniła się po całej planecie.
Odniesienie. Starożytne odmiany pszenicy wyhodowane w Rosji stały się powszechne i stały się materiałem wyjściowym do rozwoju wielu odmian w innych krajach. Wiele zimowych odmian eksportowanych z naszego kraju do dziś zachowało w USA swoje rosyjskie nazwy: Charkowskaja, Bełoglina, Odessa, Krymka.
Dziki przodek pszenicy
Pochodzenie zboża można przypisać dzikiemu zielu z rodziny Triticeae, które pojawiło się 75 tysięcy lat temu. Zioło to jest najstarszym przodkiem pszenicy.
Najwcześniejszą zebraną pszenicą był dziki orkisz we wschodniej części Morza Śródziemnego, mający około 12 000 lat.
Nasiona rośliny przypadły do gustu prymitywnym ludziom, zaczęto ich używać do jedzenia. Materiały z wykopalisk archeologicznych wskazują, że w 10 tys. Pne. mi. nasi przodkowie uprawiali już wielką pszenicę. Kłosy starożytnych zbóż były kruche, a ziarna małe i łatwo kruszone natychmiast po dojrzewaniu, więc nie można ich było zebrać. Dlatego ludzie musieli używać niedojrzałych ziaren do jedzenia, nie czekając, aż odpadną.
Przez tysiąclecia starożytni rolnicy uprawiali i selekcjonowali dzikie trawy, aby udomowić zboże. Uprawa przebiegała bardzo wolno: według archeologów około 6500 lat temu pszenica była stopniowo udomowiona.
Uprawa, ponowne zbieranie, selekcja i siew nasion dzikiej trawy doprowadziły do powstania nowych odmian, których ziarna są większe, bardziej odporne na linienie i znacznie wygodniejsze w zbieraniu i dalszej obróbce. Ziarna uprawianej pszenicy w kłosie są mocno trzymane, aż zostaną wybite podczas młócenia.
Ze względu na siłę kłosów udomowiona pszenica straciła zdolność rozmnażania się bez pomocy człowieka. Jego wszechobecność jest dziełem człowieka.
Wniosek
Pochodzenie kultury zbożowej można prześledzić dziesiątki tysięcy lat z dokładnością do kilkudziesięciu kilometrów. Ludzie pomogli jej podbić planetę, a dziś żadne zboże nie ma tylu gatunków i odmian jak pszenica. Ale pomimo tej różnorodności jego prymitywne odmiany są nadal bardzo popularne wśród zwolenników zdrowego żywienia.